حقایقی در مورد انواع نمک و رابطه آن با سلامت بدن!

به گزارش مملکت آنلاین، نمک، ماده معدنی است که از املاح سدیم و کلر تشکیل شده است و جزء مهم ترین املاحی است که در خوراک روزانه انسان استفاده می شود. نمک خوراکی به شکل معدنی در ته‌نشین‌ها و رسوب‌ها، همچنین چین خوردگی های کوچکی وجود دارد که به شکل سنگ نمک استخراج می‌شود. همچنین، در آب دریاها به مقدار فراوان موجود است که قابل برداشت نیز هست.

بیشترین استفاده از نمک (کلرید سدیم) به‌ عنوان ماده اولیه برای تولید مواد شیمیایی است. برای تولید سود سوزآور و کلر استفاده می‌شود. همچنین، در فرآیندهای ساخت پلی وینیل کلراید، پلاستیک، خمیر کاغذ و بسیاری از محصولات دیگر استفاده می‌شود. از تولید جهانی سالانه حدود سیصد میلیون تن نمک، تنها درصد کمی برای مصرف خوراکی انسان استفاده می‌شود. کاربردهای دیگر نمک شامل فرآیندهای تصفیه آب، یخ‌زدایی بزرگراه‌ها و جاده‌ها و استفاده در کشاورزی است. نمک علاوه بر استفاده در آشپزی به‌عنوان یک چاشنی بسیار کهن، در بسیاری از غذاهای فرآوری شده وجود دارد.

سدیم، به دلیل نقشی که به عنوان الکترولیت و محلول اسمزی دارد، یک ماده مغذی ضروری برای سلامت بدن انسان محسوب می‌شود. از طرفی، مصرف بی‌رویه نمک در بزرگسالان و کودکان می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، از قبیل فشار خون بالا را افزایش دهد؛ به همین دلیل، بسیاری از متخصصان و سازمان‌های بهداشت توصیه می‌کنند، مردم مصرف نمک را کاهش دهند. سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند بزرگسالان روزانه کمتر از ۲۰۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف کنند که معادل ۲ گرم نمک در روز است.

از آن جا که کمبود عنصر ید در رژیم غذایی انسان موجب بیماری‌های گوناگون مانند گواتر می‌شود، معمولاً به نمک خوراکی تصفیه شده، پتاسیم یدات نیز اضافه می‌کنند تا مصرف‌کنندگان از آن بهره‌مند شوند و مقدار لازم روزانه را دریافت کنند. این محصول، نمک یددار نامیده می‌شود. نمک‌های تصفیه شده یددار، به دلیل خلوص بالا، میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می‌کنند. در ایران، با توجه به بررسی‌های انجام شده در سطح کشور از نظر میزان ید موجود در آب و خاک و شیوع گواتر، ۴۰ میکروگرم به ازای هر گرم نمک 40 ppm اضافه می‌شود.

برای حفظ ید در نمک یددار، باید نمک را در مدت کمتر از یک سال مصرف کرد، آن را دور از نور و رطوبت و در ظرف‌های در بسته پلاستیکی، چوبی، سفالی یا شیشه‌ای تیره نگهداری کرد. همچنین، هنگام پخت غذا، بهتر است نمک در انتهای پخت اضافه شود تا ید آن تا حد امکان حفظ شود. این محصول، ید مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند؛ زیرا، کمبود ید در رژیم غذایی انسان موجب بیماری‌های گوناگون مانند غم‌باد (گواتر) می‌شود. نمک‌های تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا، میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می‌کنند.

نمک دریا، از تبخیر آب دریا به دست می‌آید و نمکی تصفیه نشده است که در کارخانجات صنعتی بزرگ بعد از تصفیه کامل مناسب مصرف خوراکی می‌شود. نمک دریایی، خالص تر از نمک آبی است و نمک آبی نیز خلوص بیشتری نسبت به نمک کوهی دارد. این نوع نمک، علاوه بر مصارف خوراکی در مصارف پزشکی به صورت نمک حمام و انواع ژل های نمکی برای استراحت عضله‌ها و پیشگیری از ابتلا به بیماری های پوستی کاربرد دارد.

نمک صورتی هیمالیا، حاوی مقادیر کمی آهن اکسید با ترکیب اصلی NaCl است. منابع اصلی این نمک، در پنجاب کشور پاکستان است و طعمی سبک‌تر از نمک معمولی و شیرین‌تر دارد. بیشتر در غذاهای سرخ‌کردنی و فروشویی سبزیجات استفاده می‌شود.

نمک خاکستری یا سل گریس، از پایین حوضچه‌های آب شور برداشت می‌شود و از نظر مواد معدنی، غنی‌تر از گل نمک  است و رنگی خاکستری دارد. از نمک خاکستری به شکل پودر و دانه ریز برای پخت و پز و از بلورهای درشت آن روی گوشت و ماهی استفاده می‌کنند. طعم این نمک، بین گل نمک و نمک دریایی است.

نمک آبی ایرانی، از منابع نمک سمنان در ایران استخراج می‌شود و رنگ آبی آن، به دلیل وجود سیلویت (KCl) از کانی‌های پتاسیم است. از این نمک که طعم گیرا و شیرینی دارد، برای دسرها، غذاهای گوشتی و دریایی استفاده می‌شود. درصد پتاسیم در این نمک، نسبتاً بالا است و حاوی منیزیم، آهن و کلسیم است. این نمک، همچنین از کمیاب‌ترین انواع نمک است.

سدیم، فرایندهایی حیاتی را در بدن انسان انجام می‌دهد: از طریق نقش الکترولیتی خود به اعصاب و ماهیچه‌ها کمک می‌کند تا به ‌درستی کار کنند و یکی از عواملی است که در تنظیم اسمزی محتوای آب در اندام‌های بدن (تعادل مایعات) نقش دارد. بیشتر سدیم موجود در رژیم غذایی کشورهای غربی از مصرف نمک تأمین می‌شود.

مصرف معمول نمک در بسیاری از کشورهای غربی حدود ۱۰ گرم در روز است و این میزان، در بسیاری از کشورهای اروپای شرقی و آسیا بیشتر است. سطح بالای سدیم در بسیاری از غذاهای فرآوری شده تأثیر عمده‌ای بر کل مقدار مصرفی دارد. در ایالات متحده، ۷۵ درصد از سدیم مصرفی از غذاهای فرآوری‌ شده و رستورانی، ۱۱ درصد از پخت و پز و استفاده از نمکدان در هنگام صرف غذا و بقیه از نمک طبیعی موجود در مواد غذایی مختلف به‌ دست می‌آید.

از آن‌ جایی که مصرف بیش از حد سدیم، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی را افزایش می‌دهد، سازمان‌های بهداشتی، به‌ طور کلی توصیه می‌کنند که افراد مصرف نمک را در رژیم غذایی خود کاهش دهند، چرا که مصرف زیاد سدیم، با خطر بیشتر سکته مغزی، بیماری‌های قلبی - عروقی و بیماری‌های کلیوی مرتبط است .

کاهش یک گرم از سدیم دریافتی در روز (معادل حدود ۲٫۵ گرم نمک) می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی را تا حدود ۳۰ درصد کاهش دهد. رژیم غذایی کم سدیم باعث بهبود بیشتر فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌شود. سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند، بزرگسالان باید کمتر از ۲ گرم سدیم (موجود در ۵ گرم نمک) در روز مصرف کنند و افراد مبتلا به فشار خون بالا باید روی کاهش سدیم به میزان توصیه شده تمرکز کنند و سایر افراد نیز باید به دنبال حفظ سطح سالم سدیم مصرفی بین ۴ تا ۵ گرم (معادل ۱۰–۱۳ گرم نمک) در روز باشند.

انتهای پیام/