استفراغ در نوزادان و برخی راهکارها و توصیه های درمانی

به گزارش مملکت آنلاین، استفراغ نوزاد، بالا آوردن اجباری، غیرارادی و ناخوشایند شیر است که بلافاصله بعد از شیر خوردن یا در فاصله کوتاهی بعد از آن، به‌ خصوص پس از آروغ زدن اتفاق می‌افتد. بالا آوردن و پس زدن غذا در نوزادان، امری شایع و عادی است، چرا که نوزادان سریع غذا می‌خورند و حین شیر خوردن، هوا را می‌بلعند یا بیش از حد می‌خورند. البته، در برخی موارد هم ممکن است نوزاد بدون دلیل مشخصی بالا بیاورد که در این صورت می تواند به دلیل یک بیماری یا اختلال باشد، از جمله بیماری‌های گوارشی مانند گاستروانتریت، که به آن آنفولانزای معده نیز گفته می‌شود، مسمومیت غذایی، یا حتی گاستریت.

در مواردی نادری نیز، استفراغ می‌تواند نشان‌دهنده‌ی یک مشکل جدی‌تر باشد و به عنوان نخستین نشانه‌ی بروز بیماری ظاهر شود. شناخت نشانه‌های هشدار دهنده از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان به موقع اقدام کرد و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری نمود.

برخی علل علت استفراغ در نوزادان، عبارتند از:

• عفونت‌های جدی گوارشی یا سرماخوردگی
• رفلاکس معده
• حالت تهوع و استفراغ ناشی از سوارشدن وسایط نقلیه
• عفونت مجاری ادراری
• مننژیت
• آپاندیس
• یبوست

برخی روش های درمانی برای کاهش و توقف استفراغ در منزل:

یکی از مهم‌ترین خطراتی که استفراغ مکرر به دنبال دارد، کم آبی بدن است. از دست دادن آب و مواد معدنی ضروری، می‌تواند بر سلامت نوزاد تأثیر منفی گذارد. در این شرایط، توصیه می‌شود از محلول‌های الکترولیت خوراکی استفاده شود. برخی از روش‌های درمانی که می‌توانند به کاهش و توقف استفراغ کمک کنند، شامل استفاده منظم و محتاطانه از محلول ORS با دمای اتاق می‌باشد. ارائه‌ی منظم این محلول به نوزاد، حتی در صورت تکرار استفراغ، می‌تواند به جذب مؤثرتر مایعات کمک کند و خطر کم آبی را کاهش دهد.

با کاهش شدت استفراغ، می‌توان مقدار بیشتری از محلول ORS را در فواصل زمانی طولانی‌تر به نوزاد ارائه داد. این روند باید تا بازگشت حالت طبیعی تشنگی و ادرار کردن نوزاد ادامه یابد. در این دوره، از دادن آب، شیر، شیرخشک یا سایر مایعات به نوزاد خودداری شود تا استفراغ به طور کامل متوقف شود.

در صورتی که استفراغ بیش از دو ساعت ادامه پیدا کند، بدون تأخیر به دنبال مشاوره‌ی پزشکی باشید. این امر می‌تواند نشان‌دهنده‌ی نیاز به درمان‌های پزشکی تخصصی‌تر و بررسی‌های دقیق‌تر باشد.

پس از آن که نوزاد دو ساعت بدون استفراغ گذرانده است، می‌توانید به تدریج و با احتیاط فرآیند شیردهی را از سر بگیرید، با این حال، مراقب باشید که زمان شیردهی را کوتاه‌تر کرده و فواصل بین آن‌ها را افزایش دهید تا از تحریک مجدد معده جلوگیری شود.

برای نوزادانی که از شیرخشک تغذیه می‌کنند و بیش از ۴ ماه سن دارند، می‌توان به تدریج غذاهای کمکی را شروع کرد؛ غذاهایی نظیر سرلاک، سیب زمینی پخته، کمپوت سیب خانگی، موز له شده، و هویج پخته و له شده، گزینه‌های مناسبی برای شروع هستند. این دستورالعمل کمک می‌کند  کودک با مواد غذایی نرم و آسان برای هضم، به آرامی به رژیم غذایی معمولی خود بازگردد. در این زمان، از دادن چای، آبمیوه و سایر نوشیدنی‌ها به نوزاد خودداری شود تا از هرگونه تحریک بیشتر سیستم گوارشی جلوگیری گردد.

برای کودکانی که به سن مصرف غذای کمکی رسیده‌اند، می‌توان پس از گذراندن دو ساعت بدون استفراغ، با مقادیر کمی از شیر یا شیرخشک و سایر مایعات، تغذیه را آغاز کرد. با گذشت زمان و کاهش نشانه‌های استفراغ، می‌توان غذاهای جامد نظیر سرلاک برنج، سرلاک سایر غلات، بلغور جو دوسر، نان، رشته فرنگی، و هویج پخته را به تدریج وارد برنامه غذایی کودک کرد. این فرآیند باعث می‌شود کودک به آرامی به رژیم غذایی عادی خود بازگردد، در حالی که سیستم گوارشی او فرصت بازیابی و تقویت را پیدا می‌کند.

مدیریت استفراغ مداوم در کودکان:

استفراغ مداوم می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت‌هایی باشد که نیاز به توجه پزشکی فوری دارند. اگر استفراغ کودک بیش از ۶ ساعت ادامه یافته یا با علائم دیگری مانند اسهال، تب، یا گوش درد همراه است، لازم است که سریعاً با پزشک تماس گرفته شود. در این زمان، اطمینان از استراحت کودک و داشتن ظروفی در دسترس برای مواقع نیاز به استفراغ، اهمیت دارد.

یکی از اولین اقداماتی که والدین باید در زمان استفراغ کودک انجام دهند، حمایت فیزیکی و عاطفی از کودک است. نگه داشتن سر کودک در حین استفراغ به جلوگیری از خطر خفگی کمک کرده و اطمینان می‌دهد که مسیر تنفسی او باز می‌ماند. پس از پایان استفراغ، پاک کردن صورت کودک با یک اسفنج یا پارچه تمیز و دادن کمی آب برای شستن دهان، اهمیت دارد.

استفراغ، ممکن است برای کودک بسیار ناراحت ‌کننده و حتی ترس‌آور باشد؛ بنابراین، ارائه تسلی و دلداری به کودک در این لحظات بسیار مهم است. این کار به کودک اطمینان می‌دهد که او در امان است و والدینش برای حمایت و مراقبت از او در کنارش هستند.

استراحت، بخش مهمی از فرآیند بهبودی است. تشویق کودک به دراز کشیدن و استراحت کردن، همچنین قرار دادن ظرفی در کنار او برای استفاده در صورت نیاز به استفراغ مجدد، به کودک کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری از این دوره عبور کند.

قرار دادن یک باند تحت فشار دور کمر کودک نیز می‌تواند به کاهش حس تهوع او کمک کند. این روش، که بر پایه تحریک نقاط حسی بدن استوار است، می‌تواند به عنوان یک راهکار مکمل در کنار سایر اقدامات به کار گرفته شود.

‌چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟

در صورت مشاهده این علائم در نوزاد، باید به پزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است خطرناک باشند:

• افزایش وزن کم به‌ خاطر از دست دادن غذاها با استفراغ
• سرفه
• احساس خفگی در گلو
• استفراغ خونی یا استفراغ زرد رنگ و سبز رنگ 

سخن پایانی:

استفراغ نوزاد اتفاق عادی و شایعی است که به ‌دلایل مختلفی، از جمله بلعیدن هوا، پرخوری یا مشکلات عفونتی یا آلرژی ایجاد می‌شود. این اتفاق ناخوشایند و غیرارادی، ممکن است بلافاصله بعد از شیر خوردن یا کمی پس از آن پیش بیاید. اگر تعداد دفعات استفراغ زیاد شود، می‌تواند خطرناک باشد و باید به پزشک مراجعه کنید.

برای پیشگیری از این مسئله، می‌توانید اقداماتی مانند تغذیه منظم و کم‌حجم، آروغ گرفتن بعد از شیر خوردن، اجتناب از پرخوری، اجتناب از عوامل تحریک ‌کننده، استفاده از صندلی خودرو مناسب و ماساژ را انجام دهید. با این حال، همواره بهتر است با دکتر کودکان مشورت کنید تا با بررسی شرایط و وضعیت خاص نوزاد، راهکار درمانی مناسب را ارائه دهد.

انتهای پیام/