درست و نادرست دربارۀ درمان طبیعی «نزله و زکام»

به گزارش مملکت آنلاین، درمان طبیعی «نزله و زکام» درست است یا نادرست؟

مقدمه:

در سخن پزشکان ایران و سرزمین‌های اسلامی، خروج ترشحات فرود آمده از سر از طریق بینی، «زکام» نامیده می‌شود؛ همین ترشحات اگر از پشت حلق فروبریزند به بیان حکیمان «نزله» نام می‌گیرند.

نزله و زکام براساس سبب شناسی حکما، به هشت گونه تقسیم می شوند.

نکات زیادی در تطبیق ‌دهی و تناظر اقسام «زکام و نزله» با بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا نازوفارنژیت، سینوزیت، و رینیت آلرژیک وجود دارد که در این نوشتار نمی‌گنجد...  امّا صرفنظر از جزئیات تخصصی، توجه به یک نکته بسیار ضروری است:

اصل بسیار مهم و تعیین‌ کننده در درمان همۀ اقسام هشتگانۀ زکام و نزله، این است که نخست گرم یا سرد بودن ترشحات از هم افتراق داده شود و براساس این افتراق، رویکرد درمانی درست و سودمند انتخاب گردد.

با چه معیارهایی می‌توان نزله و زکام گرم را از نزله و زکام سرد افتراق داد؟ اکنون این معیارها را بیان می‌کنم:

معیارهای بالینی افتراق گرمی از سردی در نزله و زکام

مادۀ نزله و زکام براساس چند ویژگی قابل تقسیم‌بندی و افتراق است:

۱.  قوام ترشحات (رقیق یا غلیظ بودن ترشحات)

۲.  رنگ ترشحات (بی رنگ، سفید، خاکستری، زرد، سبز، و طیف‌های بینابینی)

۳.  تأثیر حسی ترشحات بر مخاط حلق یا بینی (مانند سوزش و خارش و گزش در بینی و حلق)

۴.  همراهی با نشانه های گرمی یا سردی در سر و صورت و چشم

۵.  تغییرات صدا (خشونت صدا، گرفتگی صدا، تودماغی شدن صدا...)

۶.  علایم سیستمیک (مانند تب)

۷.  علایم ویژۀ دیگر در زبان، نبض، و ادرار

بیماران به شرط توجه و آگاهی از بدن خود، می‌توانند برخی از معیارهای بالا را تشخیص بدهند و تا زمان مراجعه به طبیب، دستکم از درمان‌های گیاهی نادرست و زیان‌آور خودداری کنند.

این ویژگی‌ها نشانۀ گرمی ترشحات است:

۱.  رقیق و آبکی بودن ترشحات

۲.  بی‌رنگی یا زرد بودن ترشحات

۳.  ایجاد خارش، سوزش و گزش در مخاط بینی و راه‌های هوایی

۴.  پیدایش سرخی چشم و چهره همراه با احساس حرارت در آن ها

در این حالت، باید داروهایی استفاده گردد که کیفیت و قوام ترشحات نزله و زکام گرم را اعتدال ببخشد؛ یعنی هم از تندی و گرمی ترشحات بکاهند و هم آن ها را قدری غلیظ‌تر کنند تا از تشدید عوارض، و ورود و نفوذ این ترشحات به اعضای دیگر بدن جلوگیری شود.

به یاد داشته باشید که نفوذ ترشحاتِ رقیقِ سوزان به مجاری گوش، راه های تنفسی و بافت ریه، دستگاه گوارش، نیام‌های عضلات مجاور دستگاه تنفس و ستون فقرات، عامل بسیاری از ابتلائات بعدی شمرده می‌شود و از همین رو بوده است که حکما، زکام و نزله را «مادر بیماری‌ها» (امّ الامراض) می‌دانستند.

دست نگهدارید:

مصرف گیاهان دارویی با طبیعت گرم در درمان نزله و زکام گرم، زیان‌آور شمرده می‌شود. برخی از گیاهان و غذاهای نامناسب در درمان زکام و نزلۀ گرم عبارت‌اند از:

-  آویشن شیرازی

-  مرزنجوش

-  سیر و پیاز تند

- زنجبیل و دارچین

-  غذاهای پرادویه و تند

شروع کنید:

برخی از خوراک های مناسب برای کاهش علایم نزله و زکام گرم و پیشگیری از عوارض بعدی آن، از این قرارند:

-  آش جو یا سوپ جو همراه با ماش و عدس و گشنیز و آلوبخارا (و البته بدون شیر و قارچ)

-  خوراک آب‌پزی شامل کدوی سبز، باقلا، لوبیا سبز، به، نخود سبز، گشنیز و آلو بخارا همراه با مقدار اندکی ادویه

-  عناب یا شربت آن

-  خیساینده - دمنوش سردشدۀ گل بنفشه، یا گل پنیرک، یا گل و ریشۀ خطمی

-  لعاب بهدانه

-  ماءالشعیر طبی (دستور تهیه آن را قبلا در این کانال نوشته ام)

-  عسلآب رقیق و گرم (یک لیوان) همراه با آب ِ یک عدد لیموی تازه (به صورتی که نه بسیار ترش باشد و نه بسیار شیرین)

-  زرده تخم مرغ عسلی

احتیاط ها و هشدارها:

در حالت تب بالا همراه با علایم عفونت میکروبی، ممکن است مصرف آنتی بیوتیک ضروری باشد؛ این امر، به ویژه درباره خردسالان و سالخوردگان و کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند  بسیار جدی تر است.

تشخیص و درمان برونشیت، سینوزیت، پنومونی، فارنژیت... باید با ملاحظات خاص توسط پزشک حاذق با رویکرد تلفیقی انجام شود و آن چه گفته شد برای درمان جامع، بهه هیچ وجه کافی نیست.

انتهای پیام/