تربیت فرزند در قرآن

به گزارش مملکت آنلاین، شخصیت و رفتار هر فردی ریشه در تربیت او دارد. کودکان بسان زمین حاصلخیز و آماده کشت هستند که هر آنچه در این زمین پاک کاشته شود - چه بذر خوب و چه بذر بد - همان در او رشد می کند.

در این مقاله بر آنیم آنچه از آیات کریمه قرآن که در موضوع تربیت فرزند ذکر شده است را بیان نماییم. و اما نگاهی کوتاه به عناوینی که در این مقاله مطرح شده است:

  • ۱- نیاز فطرى و طبیعى فرزندان به بازی و سرگرمی های سالم
  • ۲ -گذشت و چشم پوشی از خطاهای فرزندان در صورت ندامت
  • ۳- هدایت اعتقادی فرزندان
  • ۴- توصیه فرزندان به رعایت احترام والدین
  • ۵- تربیت دینی فرزندان ( سفارش به نماز،امر به معروف و نهی از منکر و صبر)
  • ۶- تعلیم آداب اجتماعی به فرزندان (سفارش به خوشرفتاری با مردم، نهی از غرور و تکبر و اعتدال در امور)
  • ۷- تعلیم آداب ورود به جایگاه خصوصى پدر و مادر

تنها مکتبی که از حین تولد انسان (بلکه قبل از تولد) تا زمان وفات او برنامه زندگی ارائه کرده اسلام است. هیچ مکتبی در دنیا غیر از مکتب انبیا (که همه از یک منبع وحیانی سرچشمه گرفته اند) چنین خاصیتی ندارد.

در مکاتب و رژیمهای غیر الهی به مسائل شخصی فرد توجهی نمی شود؛ اینکه در خانه او چه می گذرد، چه همسری بر می گزیند، غذای او حلال است یا حرام، عیش و نوش او، فساد او و... ابداً به این مسائل کاری ندارند ولی باید وقتی وارد اجتماع شد، نظم عمومی و مقرراتی را رعایت نماید. این مکاتب هیچ انگیزه ای برای تربیت انسانی مهذب و آسمانی ندارند. تربیت یک انسان کامل تنها در مکتبهای الهی یافت می شود.

اسلام است که برای انسان از بدو تولد تا زمانی که چهره در نقاب خاک می کشد، برنامه تربیتی ارائه کرده است. اینکه چه غذایی بخورد، با چه همسری ازدواج کند، درآمدش چگونه و از چه راهی باشد، دوستانش چگونه باشند و ... . تمام این برنامه ها و دستورات برای آنست که مکاتب الهی می خواهند به هر اندازه که مقدور است انسان کامل بسازند، استعدادهای الهی و آسمانی او را شکوفا نموده، از فرش به عرش برند و به ترنم این نوا بیدار کنند که:

برای این منظور، اسلام عزیز برنامه ها و دستورات زیادی جهت تربیت فرزندان و شکوفایی استعداد های وجودی آنان ارائه کرده است که در قرآن و سنت بیان شده است.

 آیات کریمه قرآن و آیاتی که مرتبط با موضوع تربیت فرزند می باشد را گلچین کرده و با شرحی کوتاه در این نوشتار آورده ایم.

- آیاتی که مربوط به بحث حقوق فرزند در قرآن است (مانند آیه ۱۱ نساء که به موضوع ارث فرزندان اشاره می کند یا آیه ۲۳۳ بقره که موضوع شیر مادر را مطرح می کند)، از موضوع بحث ما (تربیت فرزند در قرآن) خارج است فلذا در این نوشتار به این دسته از آیات اشاره ای نشده است. البته تأثیر شیر مادر در جسم و جان بچه امری انکارناپذیر است،

در قرآن کریم تنها در مورد ۴ نفر به روابط پدر و فرزند از حیث تربیتی اشاره شده است:

  • الف) حضرت یعقوب و فرزندانش که در سوره یوسف به تفصیل آمده
  • ب) حضرت نوح و فرزندش (هود / ۴۲ و ۴۳)
  • ج) حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل (صافات / ۱۰۱ و۱۰۲)
  • د) لقمان حکیم و فرزندش (لقمان/۱۳ تا ۱۹)

قرآن کریم این روابط را در سه مورد اول، به صورت عملی و در مورد چهارمی، به صورت تئوری و آموزشی گزارش می دهد؛ به دیگر سخن، قرآن کریم درباره سه مورد اول از یک جریان و حادثه و چگونگی رفتار بین پدر و فرزند خبر می دهد و آموزه های تربیتی را در قالب داستان بیان می کند، اما در مورد چهارمی (لقمان و فرزندش)، بایدها و نبایدها را از بیان لقمان و سفارشات او به فرزندش حکایت می کند.

- ظاهرا در مورد روابط مادر و فرزند از حیث تربیتی در قرآن کریم به موردی تصریح نشده است. در این مورد دو مثال در قرآن کریم قابل ذکر است: مریم مقدس و حضرت عیسی (سوره مریم/۲۴) و مادر موسای کلیم (قصص/۱۰) اما در هیچیک جنبه های تربیتی مرتبط با موضوع بحث این نوشتار مطرح نشده است.

انتهای پیام/

نویسنده: فرشته چیت ساز

ارسال نظر