فرصت یک ساله به موسسه مالی ملل برای اصلاح
رئیس کل بانک مرکزی ضمن تاکید بر اینکه اصلاح نظام بانکی وارد مرحله اجرا شده است، اعلام کرد: موسسه ملل وارد فرایند اصلاح شده و اگر ظرف یک سال به نتیجه نرسد، تعیین تکلیف خواهد شد.
به گزارش مملکت آنلاین، محمدرضا فرزین در حاشیه آیین رونمایی از «سامانه یکپارچه نظارت (سین)» که امروز (اول آذرماه) برگزار شد، با اشاره به روند دو ساله طراحی و پیاده‌سازی این سامانه، اظهار کرد: هدف اصلی نظارت هوشمند این است که بتوانیم به موقع و پیش از وقوع تخلف، از مخاطرات احتمالی آگاه شویم و اقدامات پیشگیرانه انجام دهیم.
وی با بیان اینکه نظارت در شبکه بانکی یک لایه واحد نیست، افزود: نظام بانکی از لایه‌های متعدد نظارتی برخوردار است؛ از جمله واحدهای مبارزه با پولشویی، واحدهای تطبیق، هیئت‌مدیره بانک‌ها و سایر ساختارهایی که هریک وظایف نظارتی مشخصی دارند. بنابراین نظارت در نظام بانکی چندلایه است و نظارت بانک مرکزی تنها بخشی از این منظومه است.
رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در بانک مرکزی تلاش ما این است که بتوانیم همه این لایه‌های نظارتی را به‌طور کامل فعال کنیم تا شبکه نظارت، جامع، دقیق و هم‌زمان عمل کند. این رویکرد باعث می‌شود قبل از آنکه تخلفی رخ دهد یا تصمیمی مغایر با ضوابط اتخاذ شود، از آن جلوگیری کنیم.
فرزین با تأکید بر اینکه بانک مرکزی یک نهاد نظارتی و برخوردی است، گفت: در صورت عدم رعایت مقررات بانک مرکزی، موضوع در هیئت انتظامی بررسی می‌شود و برخورد قانونی صورت می‌گیرد. سامانه جدید نیز به ما کمک می‌کند فرایند رسیدگی و پیشگیری با سرعت و دقت بیشتری انجام شود.
او در پایان با اشاره به اهمیت اجرای کامل این سامانه تصریح کرد: بانک مرکزی با بهره‌گیری از نظارت هوشمند و هماهنگی لایه‌های نظارتی، به دنبال ایجاد شفافیت، ارتقای سلامت بانکی و جلوگیری از شکل‌گیری تخلفات در مراحل اولیه است.
اصلاح نظام بانکی وارد مرحله اجرا شده است
رئیس کل بانک مرکزی با تشریح محورهای اصلی اصلاحات بانکی و برنامه‌های نظارتی این نهاد، اعلام کرد: سامانه یکپارچه نظارت (سین) نخستین گام در ایجاد نظارت هوشمند است و تعیین‌تکلیف بنگاه‌داری و سهامداری بانک‌ها، ساماندهی بانک آینده و بازسازی مؤسسه ملل در دستور کار فوری قرار دارد.
وی اصلاح نظام بانکی را از برنامه‌های اصلی دولت و بانک مرکزی بر اساس قوانین بالادستی و قانون جدید بانک مرکزی دانست و اظهار کرد: اصلاح نظام بانکی سال‌هاست در دستور کار بوده و یکی از ارکان اصلی آن، نظارت هوشمند است؛ نظارتی که باید پیش از وقوع تخلف، به‌صورت هم‌زمان و حتی پیشگیرانه، بانک مرکزی را در جریان تصمیمات مغایر مقررات قرار دهد.
توسعه دامنه نظارت بانک مرکزی
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به گسترده‌تر شدن دامنه اشخاص تحت نظارت در قانون جدید افزود: امروز بانک‌ها تنها بخش کوچکی از اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی هستند. فعالیت‌های مالی متنوعی در کشور شکل گرفته و ما باید بر تمام آنها نظارت مؤثر داشته باشیم تا بتوانیم نظم مشخصی را در نظام مالی برقرار کنیم و ثبات مالی را تقویت کنیم.
او خاطرنشان کرد: از ابتدای حضورم در بانک مرکزی، نسبت به وضعیت نظارت دغدغه داشتم. همکاری با مرکز ملی و شرکت‌های فناور آغاز شد و واحدهایی برای تعامل نظارت و فناوری ایجاد کردیم. دستورالعمل‌ها تهیه شد تا در یک بستر آنلاین به نظارت تبدیل شود. پروژه نظارت هوشمند با تکیه بر هوش مصنوعی ادامه خواهد داشت و سامانه‌ای که امروز رونمایی شده، نقطه شروع این مسیر است.
چالش‌های اساسی نظام بانکی؛ از بنگاه‌داری تا سهامداری
فرزین با اشاره به چالش‌هایی که اصلاح نظام بانکی بدون حل آنها امکان‌پذیر نیست، گفت: نظام بانکی در دهه ۹۰ تحت فشار شدید قرار گرفت. اکنون حدود ۹۰ درصد تأمین مالی کشور بر دوش بانک‌هاست و حتی بخش قابل توجهی از تأمین مالی دولت نیز توسط نظام بانکی انجام می‌شود. بانک‌ها ستون اصلی تأمین مالی کشور هستند و نقش حیاتی دارند. بنابراین خطاها و نقاط قوت آنها نیز اثر گسترده‌ای دارد.
وی «بنگاه‌داری بانک‌ها» را یکی از مسائل اساسی دانست و افزود: اساسنامه شش‌گانه انواع بانک‌ها شامل بانک توسعه‌ای، جامع، تخصصی و قرض‌الحسنه نهایی شده و بانک‌ها باید در قالب این دسته‌ها ساماندهی شوند. این انتقال یک تا دو سال زمان می‌برد، اما حتماً آغاز خواهد شد. وقتی بانک‌ها در قالب جدید فعالیت کنند، تکلیف بنگاه‌داری آنها نیز روشن می‌شود. برخی بانک‌های تجاری نباید بنگاه‌داری کنند و باید با سرعت از این حوزه خارج شوند.
ضرورت شفافیت در سهامداری بانک‌ها
رئیس کل بانک مرکزی موضوع سهامداری را یکی از ریشه‌های عدم شفافیت معرفی کرد و گفت: در بانک‌های غیردولتی باید مشخص باشد سهامدار واقعی کیست. نمی‌شود معاملات سهام در پشت‌پرده انجام شود و ندانیم یک بانک متعلق به چه فرد یا گروهی است. اگر فردی صلاحیت داشته باشد، می‌تواند ۳۳ درصد سهام بانک را در اختیار داشته باشد؛ اما باید پاسخگوی عملکرد بانک باشد.
او ادامه داد: در بانک‌های دولتی نیز با مسأله سهامداری دولت مواجهیم. برخی بانک‌های دولتی به دلیل اینکه دولت سرمایه لازم را نیاورده یا بدهی خود را پرداخت نکرده، ناتراز شده‌اند. قانون جدید تفاوتی بین سهامداری دولتی و خصوصی قائل نیست؛ بنابراین مدیران بانک‌های دولتی باید با سهامداران خود برای تعیین‌تکلیف تعامل کنند.
دسترسی عادلانه به خدمات بانکی و تمرکززدایی مالی
فرزین در بخش دیگری از سخنان خود بر اهمیت عدالت مالی تأکید کرد و گفت: بانک‌ها باید بتوانند خدمات خود را در دورترین مناطق کشور به‌طور یکسان ارائه کنند. خوشبختانه از نظر زیرساخت تراکنش، وضعیت ایران مناسب است، اما لازم است خدمات بانکی در استان‌ها تقویت شود.
وی افزود: ۶۰ درصد منابع پولی کشور در تهران متمرکز شده که صحیح نیست. تصمیمی در هیئت دولت با تأیید رئیس‌جمهور در حال ابلاغ است تا شرکت‌های شهرستانی منابع خود را در همان استان نگه دارند. از سوی دیگر، بانک مرکزی اختیارات شعب و ادارات کل استانی را افزایش داده است تا نیاز بنگاه‌های شهرستانی به مراجعه به تهران کاهش یابد. بانک‌ها نیز باید در مناطق محروم بمانند و خدمات ارائه کنند.
وضعیت بانک آینده؛ آغاز فرآیند اصلاح با شفافیت کامل
رئیس کل بانک مرکزی درباره روند ساماندهی بانک آینده گفت: بانک آینده مدت طولانی در دستور اصلاح قرار داشت اما به دلایل متعدد، اصلاح آن ممکن نبود. از پنجشنبه گذشته که تصمیمات جدید اعلام شد، احکام هیئت مدیره صادر شد و هیئت از همان روز تشکیل جلسه داد. هفت کمیته برای بررسی کارکنان، سپرده‌گذاران، سهامداران، دارایی‌ها و شرکت‌ها تشکیل شده و جلسات منظم با حضور بانک مرکزی برگزار می‌شود.
وی افزود: بانک آینده مکلف است ماهانه گزارش عمومی منتشر کند تا افکار عمومی در جریان کامل روند اصلاح قرار گیرد. دارایی‌های شناسایی‌شده بانک بسیار گسترده است و اکنون هیئت کارشناسان برای ارزش‌گذاری دارایی‌ها فعال شده‌اند.
مؤسسه ملل؛ اجرای ماده ۳۰ و آغاز اصلاح ساختاری
فرزین در ادامه از آغاز فرآیند اصلاح مؤسسه مالی و اعتباری ملل خبر داد و گفت: ماده ۳۰ در مورد این مؤسسه اعمال شده است؛ یعنی اختیارات هیئت‌مدیره، هیئت‌عامل و مجمع به هیئت عالی بانک مرکزی منتقل شده است. هیئت سرپرستی منصوب شده و کار خود را آغاز کرده و هر روز گزارش می‌گیرد. امیدواریم این مؤسسه اصلاح شود. اگر ظرف یک سال به نتیجه نرسد، تعیین تکلیف خواهد شد.
ناترازی بانک‌ها؛ لزوماً به معنای انحلال نیست
رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد: ناترازی در بانک‌ها پدیده‌ای متداول در دنیا است. زمانی خطرناک می‌شود که طولانی‌مدت شود و بانک نتواند آن را مدیریت کند. با برخی بانک‌هایی که نامشان مطرح شده، جلسات برگزار شده، برنامه اصلاح ارائه شده و روند رو به بهبود است.
وی افزود: شاخص‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد مسیر اصلاح در حال پیشرفت است، هرچند مشکلات جدی همچنان وجود دارد. بخشی از ناترازی‌ها ناشی از فشار تأمین مالی بر نظام بانکی و شرایط اقتصادی کشور است.
فرزین در پایان خطاب به مدیران بانکی گفت: بانک‌ها طی سال‌های گذشته با وجود سختی‌ها وظایف سنگین خود را انجام داده‌اند. امیدوارم با همکاری مدیران و کارکنان شبکه بانکی، بتوانیم اصلاحات ساختاری را ادامه دهیم و در برابر ملت ایران پاسخگو باشیم.
انتهای پیام/